Sürdürülebilir Yatçılık
Çevre dostu veya yeşil yatçılık olarak da bilinen sürdürülebilir yatçılık, yatlardan kaynaklanan çevresel etkileri azaltma uygulamalarını ifade eder. Yatlar genellikle lüks ve eğlence ile ilişkilendirilir, ancak enerji tüketimi, atık üretimi ve deniz ekosistemleri üzerindeki etkileri nedeniyle önemli miktarda karbon ayak izine sahip olabilirler. Yatçılıkta sürdürülebilirliği benimsemek, keyifli bir yatçılık deneyimine izin verirken, olumsuz çevresel etkileri en aza indirir.
Enerji verimliliğini arttırmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını yaygınlaştırmak, yatçılık kaynaklı karbon ayak izinin azaltılmasında önceliklidir. Yat sahipleri ve işletmecileri, yakıt tüketimini ve karbon emisyonlarını azaltmak için verimli enerji teknolojilerine ve uygulamalarına öncelik verebilir. Bu, hibrit veya elektrikli tahrik sistemlerini kullanmayı, daha iyi yakıt verimliliği için gövde tasarımlarını optimize etmeyi, enerji kullanımını takip etmek ve en aza indirmek için enerji yönetim sistemlerini kullanmayı ve daha fazlasını içerir. Bunların yanı sıra, düzenli karina temizliği ve zehirli boya uygulamaları, makine ve tahrik sistemi periyodik bakımlarını yaptırmak gibi basit uygulamalar ile de enerji verimliliğini arttırır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması ise yatçılığın çevresel etkisini daha da azaltır. Yatlar, elektrik üretmek ve fosil yakıtlara bağımlılığı azaltmak için güneş panellerini, rüzgâr türbinlerini veya alternatif temiz enerji sistemlerini entegre edebilir.
Sürdürülebilir yatçılıkta atık yönetimi bir diğer önemli konudur. Yatlar, atık yönetiminde geri dönüşüm tesisleri, atık su arıtma sistemleri, atık alma gemileri, sıfır atık vb. uygulamalardan faydalanabilir. Sıfır Atık, kolay ve maliyetsiz bir uygulama olduğundan yatların kısa süre içerisinde gerçekleştirebileceği bir atık yönetim sistemidir. Sıfır Atık uygulamaları ile atıklar ayrıştırılmalı ve her liman ve marinada bulunan atık kutuları kullanılarak geri dönüştürülebilir atıkların gerekli yerlere ulaştırılması sağlanmalıdır. Atık sular, uygun tesislere verilmelidir. Tek kullanımlık plastiklerin en aza indirilmesi, geri dönüşüm ve kompostlama uygulamalarının teşvik edilmesi de önemli bir fark yaratır.
Sürdürülebilir yatçılıkta, avlanma sezonu, avlanma bölgeleri, korunan alanlar ve korunan türlere dair bilgi sahibi olunması ve ilgili kurallara uyulması gerekir. Yat sahipleri ve mürettebatı sürdürülebilirlik konularında eğitimli ve seyir yaptıkları bölgelerin ekosistemleri hakkında bilgili olmalıdır. Deniz tabanında bulunan mercan resifleri veya ülkemiz denizlerinde de yoğun olarak bulunan deniz çayırları gibi hassas deniz yaşam alanlarından demirleme veya bağlama sırasında kaçınmak çok önemlidir. Çapaların dipte sürüklenmesi, deniz çayırlarının köklerinden sökülmesine neden olduğundan belirlenen demirleme alanlarını takip etmek ve çevre dostu çapalar, dinamik konumlama sistemleri gibi çevre dostu bağlama sistemleri kullanmak, deniz çayırları ve deniz ekosistemlerinin korunmasına yardımcı olabilir.
Denizlerin temiz kalması adına kirliliği önleyici önlemler alınması gerekir. Deniz suyuna yağ ve yakıt gibi kimyasal maddeler ile diğer atıkların karışmasını önlemek yapılması gereken ilk şey olsa da atıkların deniz suyuna karışması durumunda alınacak aksiyonlar kirliliğin yayılmasını engelleyebilir. Bu yüzden, yakıt alımı, yağ değişimi, atık transferi gibi döküntü riskinin olduğu durumlarda sorbentler, atık torbaları, güvenlik ekipmanları vb. malzemelerin bulunduğu döküntü kitleri (spill kit) ve diğer müdahale malzemelerinin hazır bulundurulması ve gerekli önlemlerin alınması gerekir.
Sürdürülebilir yatçılığın etkin bir şekilde uygulanması için yat sahipleri ve mürettebatının sürdürülebilirlik eğitimi almaları ve bu konularda yeterli bilgiye sahip olmaları gerekir. Yatlarında misafir olacak kişileri de sürdürülebilirlik konularında bilgilendirerek farkındalık yaratabilirler. Karbon ayak izini azaltmak adına gerçekleştirilebilecek uygulamaların, yasal zorunlulukları beklemeden yapılması, doğaya verilen zararı azaltmamızı sağlar. Gelecek nesillerin yatçılığı gerçek manasıyla yaşayabilmeleri adına onlara temiz denizler bırakacağımız uygulamaları benimsemeliyiz.
Can Kahraman (Hazırlayan)
Özgeçmiş; 2017 yılında Hacettepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler bölümünden lisans mezunu, 2020 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Lojistik ve Deniz Ulaştırması bölümünden tezsiz yüksek lisans mezunu oldu. Muttaş Bodrum Liman’da misafir ilişkileri görevlisi olarak çalıştı. Şu anda TÜV AUSTRIA Marine firmasında çalışmaktadır.