Özel Yat Tercihlerinde Değişimler

2008-2023 Bitmeyen Krizler Ortamında Yat Tipi Tercihlerindeki Değişimler

2008 yılı süper yat siparişleri tüm zamanların zirvesiydi.2022 yılında bu zirvede aşıldı.

2006 da Amerika'da konut kredilerinin ödenememesi ile başlayan krizler silsilesi, 2008 yılında Avrupa ve Japonya’ya yayılması 2019 yılında Pandemi , günümüzde Ukrayna savaşı ile devam eden bir ekonomik krizler dönemi yarattı.Bu dönem Yat imalatı sektörünü kötü yönde etkilemedi. Bilakis sektörün hızlanmasına neden oldu, teslimat süreleri uzadı.

Gelişmekte olan ülkeler, bu süreçte gelişmiş olan ülkelere kıyasla, görece daha az yıprandı, bazı durumları fırsata çevirme şansları oldu. Kriz dönemlerinde insanların yat sahibi olma isteklerinin artması, yat imalatı sektörü için avantaj sağladı.

Pandeminin etkisiyle tekne sahibi olmak isteyen insanların neden erteleyeyim yaklaşımı ile artan talep, son tekne fuarlarından takip ile, yeni tekne siparişlerini en üst seviyeye ulaştırmış durumda.

Teslim süreleri dünyada ve Türkiye'de gittikçe uzamakta, gelmiş geçmiş en uzun bekleme süresine erişmiş durumda. Bu nedenle 2.El Yat piyasası, yat ekspertizliği, yeni üreticilerin piyasaya girmesi hızlanmış durumda. Yat fiyatları yükselmekte 2008 ile 2023 yılları arasında teknelerin fiyatı döviz bazında %30 civarında artmış halde, mürettebat, bağlama alanı sıkıntısı yaşanmaya başlandı. Ülkemizde marina bağlama ücretleri de aynı oranda yükselmiş halde.

2008 yılında daha konforlu, denize daha rahat girip çıkma amaçlı beach club platformları, güverte balkon platformları, helikopter pisti, deniz oyuncakları- servis botları-dalış ekipmanlarının bulunduğu garajlar, spor alanları olan daha büyük, daha ihtişamlı, her bakımdan (bütçeleri dahil) kendilerinden söz ettirecek yat siparişleri ön plandaydı.

Günümüze geldiğimizde daha çevreci, Hybrid enerji kaynakları kullanan yeni teknolojilere öncülük yapacak yatlar daha önde olacak gibi düşünüyorum. Dünya kaynaklarını en verimli şekilde kullanmak, çevreye en az düzeyde zarar vermek daha prestij sağlayan durumlar olacak gibi ya da ben bu umuttayım.

Öte taraftan, keşif amaçlı, (Explorer Yacht) uzun menzilli, her türlü teknik donanımı en sert havada ve sularda, buzla baş edebilecek özellikteki, çok uzun menzile seyir yapabilecek yetenekte olan yatların sipariş sayılarının da hızla artmakta olduğu yazılıyor.

Gerçi, çok uzun menzil hedefli olan bu yatların kupon örneği olan Eclipse Yatı 4-5 aydır Bodrum Kalesi açıklarında, bizlere manzara oluşturmaktan başka bir işi yok, sabit halde rüzgara göre olduğu yerde dönmekte, belki de uzun insanlık tarihinin, aşırılığa kaçmış bir döneminin kısa özeti olarak karşımızda durmakta.

Katlanır pervanelerden, pervaneye gelen akıntıyı elektrik gücüne çeviren hidro jeneratör sistemlerine geçme fikri gibi verimi ön plana çıkartan uygulamalar, güneş ve rüzgar enerjisinden daha fazla yararlanan sevk sistemine sahip yenilikçi projeler revaçta. Ancak enerji depolayabilmek için kullanılan akü sistemleri geri dönüşümü ileride sorun teşkil etmemeli. Daha önce fosil yakıt bağımlılığı, Lityum bağımlılığına dönüşmemesi için ön tedbirler şimdiden düşünülmeli.

Satılık tekne ilanlarında sevk sisteminin hybrit olduğu, yakıt tipi tercihlerinde Dizel-benzin-hibrit şeklinde ayrı bir katagoride geçmeye başladığını birlikte takip ediyoruz.

Yat üretim sektörü, 2008-2023 yılları arasındaki krizler ortamında büyümeye devam ediyor. Bu dönemde, Dünyadaki Ticaret Hacmindeki Büyümeden çok daha fazla arttığı aşikar.Bu durum Türkiye’de de aynı şekilde,yine de tekrar etmekte fayda var Global boyutta en geniş çaplı kriz ortamında olduğumuzu hep göz önünde tutmamız gerekiyor.